Spacery subiektywne po wystawie stałej ECS, a w roli przewodników uczestnicy wydarzeń

termin | 13 sierpnia 2017, niedziela, godz. 12.00–14.00
miejsce | ECS, pl. Solidarności 1
zbiórka | ECS, hol główny (vis-à-vis kas), szukajcie dużego długopisu Lecha Wałęsy
wstęp | wolny + REZERWACJA MIEJSC → ecs.gda.pl/strajk_stocznia

Pierwsze protesty wybuchły już w lipcu 1980 roku, m.in. w zakładach lotniczych w Mielcu, zakładach metalurgicznych w Poznaniu i przedsiębiorstwie transportowym w Tarnobrzegu. Strajkowało ok. 80 tys. osób w 177 zakładach pracy. Robotnicy nie godzili się na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ekipę Edwarda Gierka. „Nieuzasadnione przerwy w pracy” – uspokajała prasa podporządkowana rządzącym. Protest uciszyły obietnice podwyżek płac.

Sierpień przyniósł kolejną falę strajków. 14 sierpnia 1980 roku od stanowisk pracy odeszli robotnicy Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Protest obejmował kolejne przedsiębiorstwa. W stoczni utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS), który zrzeszał delegatów protestujących zakładów. Przewodniczącym MKS został Lech Wałęsa, a w skład prezydium weszli działacze Wolnych Związków Zawodowych. Spisano 21 postulatów, pierwszym i najważniejszym było utworzenie niezależnych od władzy i pracodawców związków zawodowych.

W całej Polsce strajkowało już ok. 350 zakładów. Władze – starając się złamać solidarność strajkujących – prowadziły rozmowy z komitetami strajkowymi w każdym zakładzie z osobna.
Co było dalej? Zapraszamy na spotkanie ze świadkami tych wydarzeń!
• Na szlak wyrusza 35-osobowa grupa, co umożliwia dialog z przewodnikiem.
• Zwiedzanie potrwa ok. 1,5 godz.
• Oprowadzanie odbywa się w języku polskim.
• Jeśli zaistnieją nieoczekiwane przeszkody w przeprowadzeniu spaceru kuratorskiego, ECS zastrzega sobie prawo odwołania oprowadzania, o czym osoby zarejestrowane zostaną powiadomione drogą e-mailową do godz. 20 w dniu poprzedzającym imprezę.

/ 12.00
Zbigniew Janas
W ruch opozycyjny zaangażował się pod koniec lat 70. Współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR”, kolportował pisma niezależne, zbierał składki. Sierpień ’80 zastał go w Zakładach Mechanicznych Ursus, gdzie pracował jako elektromonter. Miał 27 lat. Był jednym ze współzałożycieli Robotniczego Komitetu Solidarności ze Strajkującymi Robotnikami Wybrzeża w ZM Ursus, powołanego 21 sierpnia, i członkiem delegacji, która ruszyła do Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Od września działał w Solidarności, pełniąc m.in. funkcję przewodniczącego Zarządu Fabrycznego w ZM Ursus. Sygnatariusz oświadczenia polskich, czeskich i słowackich działaczy wyrażającego wolę walki o prawa człowieka, demokrację i suwerenność swoich krajów; działacz podziemnej Solidarności Polsko-Czechosłowackiej.

/ 13.00
Bożena Rybicka-Grzywaczewska
Od 1977 roku działała w opozycji, należała m.in. do Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, współpracowała z niezależnym Wydawnictwem im. Konstytucji 3 Maja, współorganizowała w Gdańsku rocznicowe manifestacje niepodległościowe. W 1979 roku znalazła się w gronie sygnatariuszy deklaracji powołania Ruchu Młodej Polski. Gdy wybuchł strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej, miała 23 lata. Dołączyła do protestujących i pozostała do końca, wraz z Magdaleną Modzelewską prowadziła codzienne modlitwy. Później zaangażowała się w działalność NSZZ „Solidarność”, została osobistą sekretarką przywódcy związku, Lecha Wałęsy. W stanie wojennym ukrywała się, po ujawnieniu prowadziła nieoficjalny sekretariat Wałęsy.

/ 14.00
Wojciech Milewski
Sierpień ’80 zastał go na stanowisku specjalisty ds. fotografii i filmu w Ośrodku Doskonalenia Kadr Kierowniczych w Gdańsku. Jednocześnie był fotografikiem, działaczem Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego, wiceprezesem ds. artystycznych. Miał 44 lata. We wrześniu przystąpił do Solidarności. Już w grudniu współuczestniczył w przygotowaniu wystawy „Grudzień 70 – Sierpień 80”, którą udostępniono w Sieni Gdańskiej. W kolejnym roku był komisarzem wielu ekspozycji dokumentujących początki Solidarności. W 1989 roku był zaangażowany w kampanię wyborczą do parlamentu, wykonując zdjęcia kandydatów Komitetu Obywatelskiego. Uczestnik ponad 400 wystaw, laureat wielu konkursów krajowych i zagranicznych. W zasobach archiwum ECS są 833 jego zdjęcia.

Spacer po wystawie stałej, w roli przewodnika Monika Krzencessa-Ropiak, kierownik Działu Archiwum i Organizacji Wystaw / 2 kwietnia 2017
Fot. Grzegorz Mehring / Archiwum ECS