Dzień 3 | Bohater kontra system 

termin | 22 sierpnia 2017, wtorek
adres | Gdańsk, pl. Solidarności 1
miejsce | ECS, audytorium
wstęp | wolny

/ 15.00
Paciorki jednego różańca 
reż. Kazimierz Kutz | 1979 | Polska | fabuła | 1 godz. 46 min
Małżeństwo Habryków, emerytowany górnik i jego żona, mieszka w charakterystycznym starym śląskim domku jednorodzinnym. Znajdująca się nieopodal kopalnia planuje budowę nowoczesnego osiedla bloków, stare domki mają zostać wyburzone. Zasłużony Karol Habryk, weteran powstań śląskich, stanowczo przeciwstawia się i wypowiada cichą wojnę urzędnikom. Jego synowie w końcu namawiają go do przeprowadzki do bloku, przekonując go bieżącą wodą i toaletą w mieszkaniu, jednak nie rozumieją, że przeprowadzka to dla ojca coś więcej niż tylko zmiana miejsca zamieszkania, to zerwanie z własną tożsamością. Władze po niewczasie reflektują się, ze Habrykom należy się od nich coś więcej niż mieszkanie w bloku i przenoszą mężczyznę do pięknej willi na katowickim Giszowcu, niestety, mężczyzna także w niej czuje się obco.
Film zamyka wielką Trylogię Śląską Kazimierza Kutza (pozostałe filmy to „Sól ziemi czarnej” i „Perła w koronie”). Za sprawą tego tryptyku reżyser, pionier polskiej szkoły filmowej, w latach 70. stworzył niemal od podstaw swoistą filmową mitologię rodzinnego Śląska. Powstały dzieła przełomowe pod względem formalnym, pokazujące Śląsk jako osobny byt, takim, jak widzą go Ślązacy, a nie tylko jako industrialny region bez tożsamości, jak przedstawiała go polska władza po wojnie. Film, mimo że oparty na noweli „Tego domu już nie ma” Albina Siekierskiego, ma także wątki autobiograficzne: Kazimierz Kutz sam namówił swojego ojca do podobnej przeprowadzki, czego nigdy sobie nie wybaczył.

/ 17.00
Spotkanie
Maria Chwalibóg – aktorka teatralna i filmowa, debiutowała na srebrnym ekranie w 1965 roku rolą w filmie „Cień”, reż. Jerzy Kawalerowicz. Najczęściej grała drugoplanowe role lub epizody, tworząc wyraziste postaci zwykłych kobiet. Wystąpiła w około czterdziestu filmach fabularnych, m.in. w Matce Joannie od Aniołów (1960), Małym (1970), Promie (1970), Poszukiwanym, poszukiwanej (1972), Godzinie szczytu (1973), Niedzielnych dzieciach (1976), Zmorach (1978), Kocham kino (1987), Oszołomieniu (1988), Korczaku (1990), 1968. Szczęśliwego Nowego Roku (1992). Wybitną, pierwszoplanową rolę listonoszki Ireny Misiak zagrała w filmie Agnieszki Holland Kobieta samotna (1981). Rola ta uznawana jest do dziś za jedną z najlepszych kobiecych kreacji w historii polskiego kina. Grała także w popularnych serialach telewizyjnych, m.in. w Wojnie domowej (1966), Przygodach psa Cywila (1970), 07 zgłoś się (1976), Rzece kłamstwa (1987), Komediantce (1987), Modrzejewskiej (1989), Pannach i wdowach (1991), Oficerach (2006).

/ 18.00
Kobieta samotna
reż. Agnieszka Holland | 1981 | Polska | fabuła | 1 godz. 32 min
Irena Misiak (Maria Chwalibóg) jest samotnie wychowującą młodego syna wrocławską listonoszką. Jej życie to pasmo mniejszych i większych dramatów: jako matka nieślubnego dziecka jest źle traktowana przez otoczenie, razem z synem mieszka w małej klitce, bardzo oddalonej od miejsca pracy, prześladuje ich pragnący zająć ich skromne lokum pijący sąsiad, spadek, na który liczyła, trafia w inne ręce, w pracy współpracownice tylko czyhają, żeby przejąć jej rewir. W tym zalewie nieszczęść na chwilę pojawia się promyk nadziei wraz z rodzącym się uczuciem między Ireną a kalekim Jackiem Grochalą (Bogusław Linda), niestety – także ten promyk szybko gaśnie, a frustracja i niemoc pcha Jacka w stronę tragicznego finału.
Film Agnieszki Holland, w odróżnieniu od jej wcześniejszych krótkometrażowych filmów telewizyjnych i pełnometrażowych „Zdjęć próbnych” i „Aktorów prowincjonalnych”, jest przykładem późnego dzieła kina moralnego niepokoju. Zamiast jasno zarysowanych konfliktów moralnych na pierwszy plan wysuwającego dwie główne postaci outsiderów, zapomnianych przez społeczeństwo i doprowadzonych do desperacji. Film został ocenzurowany i trafił na półki, a jego pełną wersję (tak zwaną wersję integralną) zaprezentowano dopiero w późnych latach 90. Telewizyjna premiera ocenzurowanej wersji filmu odbyła się w 1987 roku, a Bogusław Linda i Maria Chwalibóg otrzymali za swoje kreacje nagrody aktorskie na festiwalu filmowym w Gdyni (1988).

/ 19.30
Rozmowa
Jakub Majmurek – krytyk filmowy i publicysta „Krytyki Politycznej”

/ 20.15
Lewiatan
reż. Andriej Zwiagincew | 2014 | Rosja | fabuła | 2 godz. 20 min
Kola (Aleksiej Sieriebriakow) mieszka z żoną i dzieckiem w starym pięknie położonym nadmorskim domu, gdzieś w północnej Rosji. Dom odziedziczył po ojcu, jednak z powodu idealnej lokalizacji chrapkę na niego ma mer miasta Wadim Szelewiat (Roman Madianow), polityk bezwzględnie wykorzystujący pełnię władzy do swoich prywatnych interesów. Kola wzywa na pomoc Dmitriego Selezniewa (Władimir Wdowiczenkow), kolegę z wojska, moskiewskiego prawnika. Razem starają się przeciwstawić tytułowemu Lewiatanowi: powszechnej, bezwładnej kreaturze symbolizującej skorumpowaną władzę. Sprawy komplikują się jednak, kiedy Kola odkrywa sekret Dmitriego.
Scenariusz filmu nagrodzono Złotą Palmą w Cannes dla Andrieja Zwiagincewa: autora wielokrotnie nagradzanych filmów „Powrót”, „Wygnanie” czy „Elena”. „Lewiatan” jest jednym z najgłośniejszych filmów krytykujących rosyjską politykę i rzeczywistość społeczną ostatnich lat, zaś publiczność jednoznacznie odczytywała zdjęcia z demonicznie złym merem miasta, siedzącym na tle portretu Władimira Putina. Film, podobnie jak polskie filmy kina moralnego niepokoju, pokazuje nonkonformistyczną walkę bohatera z bezduszną i bezwzględną władzą, walkę z góry przegraną i niedającą nawet żadnej moralnej satysfakcji, niemniej jednak walkę, którą bohaterowie podejmują niezależnie od ponoszonych przez to kosztów.